Nieuwsgierig

Gisteren maar weer eens naar Artis gegaan. De eerste omheining die je tegenkomt is die van o.a. de kamelen, watoessirunderen en ezels. De watoessirunderen, die oorspronkelijk uit midden-Afrika komen, hebben hoorns die wel een meter lang kunnen worden. Ze hebben dezelfde voorouder als onze koeien en gisteren kwam ik erachter dat ze met de koe minstens één karaktertrek gemeen hebben: ze zijn, net als onze koe, erg nieuwsgierig.

Hoe kwam ik daarachter? Op het zand in de omheining zat een wilde eend bovenop haar pas-uitgekomen pulletjes. Twee watoessirunderen stonden naar haar te kijken. Toen de kleine eendjes één voor één onder de moeder vandaan kwamen, werd het een van de runderen te gortig: hij boog zijn kop naar de eend om eraan te snuffelen. De waakzame moedereend pikte hem fel in de neus, waarop het rund geschrokken een stap achteruit deed. Zijn metgezel, hierdoor nog nieuwsgieriger geworden, deed een paar stapjes naar voren en ging ook snuffelen. Toen de eend opnieuw in de aanval ging, boog het rund snel zijn kop opzij.

Na dit avontuur besloten de watoessirunderen de eend en haar kleintjes maar met rus te laten.

Zoetwatermosselen op de oever

Afgelopen zondag wandelden we een deel van het trekvogelpad: van De Rijp naar Zaandijk. Het was zacht, bewolkt en windstil, kortom, uitstekend wandelweer. Na een uurtje waren we bij het pontje bij Spijkerboor. Aan de andere kant, wist H, was café 't Heerenhuis. Daar zouden we wat gaan drinken. Helaas, het was sinds zaterdag gesloten! Dan maar door naar Oost Knollendam.

Op de Oudelandsdijk, met rechts van ons het kanaal, zagen we opeens erg veel zoetwatermosselen op de oever liggen, waarschijnlijk de schildermossel, Unio pictorum. Deze wordt zo genoemd, omdat in vroeger tijden schilders hun verf bewaarden in deze goed sluitende en met parelmoer bezette schelpen.

Ik weet niet hoe deze grote hoeveelheid schelpen op de kant zijn terechtgekomen. Ze leven op de bodem van het water en ik heb gelezen dat ze o.a. door grote karpers gegeten worden, maar ik weet zeker dat de karpers de leeggegeten schelpen niet de kant op gooien. Elders las ik dat ratten en kraaien ze ook eten. Maar kraaien heb ik nog nooit zien duiken. Zouden ratten ze dan opgedoken hebben?

Wie weet het? Graag reacties!

Vos als fotomodel

Normaal gesproken, als ik ergens een vos zie lopen, dan bevindt hij zich op grote afstand en verplaatst zich snel als een roodachtige schim door mijn blikveld. Nooit heb ik een vos daarom goed kunnen bekijken.

Wat schetst mijn verbazing daarom op zondag j.l.?

Op een plekje in de Amsterdamse Waterleidingduinen lag een vos zich te koesteren in de zon. Niets bijzonders, denk je. Maar … er stond een aantal fotografen omheen die ijverig aan het klikken waren. Deze vos was aan het werk als fotomodel.

Onze vriend W, die ons naar deze plek had gebracht, wist dat er nog twee vossen waren, die zich, net als deze, hadden omgeschoold tot fotomodel. Hun beloning: hondenbrokjes, stukjes brood, of wat men zoal voor eetbaars bij zich heeft.

En ja, de zonnende vos stond even later op om zijn beloning op te eisen.

Tja ...

Hoewel ik nu voor het eerst een vos van dichtbij kon bekijken en eindelijk eens kon zien hoe mooi getekend zijn vacht is, had ik toch gemengde gevoelens over de aanblik van deze tam geworden en volgevreten vos. Ook de boswachter was er niet blij mee, hoorden we van W. Als we W mogen geloven, zou de boswachter het liefst de voerende mensen willen beboeten, maar helaas, dat kan niet: het voeren van wilde dieren is nu eenmaal niet verboden. En dat is maar goed ook, anders zouden we 's winters de hongerige vogels niet meer mogen bijvoeren.

En toch ... ik hou gemengde gevoelens over het voeren van de vossen.

Zeldzame vogel

De eerste zondag van dit jaar was niet alleen zeer aangenaam wat het weer betreft, maar voor ons ook nog eens heel bijzonder. We struinden 's middags door de Waterleidingduinen en op een gegeven moment vloog er een grote roofvogel over ons heen, die wat op een buizerd leek, maar iets kleiner was: een havik, hoorden we. Alsof dat nog niet bijzonder genoeg was, stuitten we nog geen vijf minuten later op een groep mensen die allen hun camera's met telelenzen op één punt richtten: een klein. zwart-wit vogeltje aan de overkant van het smalle, stromende kanaal. Het bleek een in ons land zeer zeldzame zwartbuikwaterspreeuw te zijn. Ik probeerde er ook een paar foto's van te maken, maar helaas heb ik maar een klein, eenvoudig cameraatje zonder telelens, dus de kwaliteit is niet zo fraai.

De 'gewone' waterspreeuw (Cindrus cindrus) komt in Nederland weinig voor, maar de zwartbuikwaterspreeuw (Cindrus cindrus cindrus), die hiervan een ondersoort is, nog veel minder. Dit was dus wel een zeer bijzondere ontmoeting. Het is in Europa de enige zangvogel die volledig aan het water is aangepast. Hij heeft afsluitbare ogen en neusgaten en kan zich onder water razendsnel voortbewegen met gebruik van zijn poten en vleugels. De zwartbuikwaterspreeuw komt vooral voor in Scandinavië. De vogels jagen onder water op insecten kleine visjes.
Dat is op dit YouTube filmpje van BrandesEric goed te zien:



De wippende bewegingen van het vogeltje zijn ook karakteristiek voor deze soort.

Vredige meerkoeten

Foto © H. Reemeijer
In de nacht van 27 op 28 november had het voor het eerst dit najaar gevroren. Op de plassen lag een laagje ijs en de geparkeerde auto's waren bedekt met rijp. De zon scheen die dag, en na de lunch maakten we een wandeling door het Westerpark.

Langs de kant van de Haarlemmervaart was een groepje meerkoeten vredig aan het grazen.

Meerkoeten en vredig? Ik dacht terug aan zomerse taferelen, waarin paartjes meerkoeten hun territorium fel verdedigden tegen soortgenoten. Maar ook eenden die nietsvermoedend te dicht bij het nest kwamen, moesten het ontgelden en zelfs grotere vogels, zoals meeuwen, werden luid schreeuwend en dreigend verjaagd.

De vredige aanblik van de grazende meerkoeten liet me weer eens duidelijk zien hoezeer het leven van deze vogels beïnvloed wordt door de seizoenen.

Waarom zijn de kastanjebomen zo bruin?

Ik liep laatst over het Van Bossepad in Amsterdam, waar veel paardenkastanjes staan. Het viel me op dat de bladeren bruin waren. Toen ik beter keek, zag ik lichtere en donkerder vlekken van onregelmatige vorm. Ik had geen camera bij me, dus liep door. Thuisgekomen keek ik in mijn boek Pests and Deseases en zag dat de vlekken konden duiden op een aanval van de paardenkastanjemineermot, Cameraria ohridella, die pas sinds 1985 in Europa voorkomt en waarschijnlijk uit Azië afkomstig is.




Vanmiddag liep ik er weer en nu gewapend met een camera. Ik nam een blad mee naar huis om alles beter te kunnen onderzoeken. Er waren duidelijk blaasjes te zien waarin rupsen zaten of hadden gezeten. Een ervan opende ik voorzichtig met een speld. En wat zag ik? Een hooguit 3 mm lange pop in een ronde cocon, met zijn laatste rupsenhuidje nog naast hem. Vlak bij de rand van het blad zag ik vervolgens iets bruins uitsteken: de resten van een uitgekomen pop.



Ik las dat deze mot kan overleven bij temperaturen tot -23°C en dat er tussen voorjaar en najaar wel drie generaties per jaar kunnen voorkomen. Omdat hier bijna geen natuurlijke vijanden van deze motten voorkomen, zullen de paardenkastanjes het zwaar te verduren krijgen.

Rare boom (2) en zwermende mieren

De rare boom is weg! Op 14 juli verleden jaar had ik het over de rare boom op de Brouwersgracht in Amsterdam - een iep waarschijnlijk - die zo dicht bij een hekje stond, dat hij eroverheen groeide. Klik hier om dat verhaal te lezen en de boom te zien. Gisteren liepen we toevallig weer langs die plek en wat zagen we tot onze schrik? De boom was weg, afgezaagd! Alleen een stompje was er nog van over, zoals je op de foto kunt zien. Ach, wat jammer.


Terwijl ik dit schrijf, zittend in de zon in de brede dakgoot die als balkon dienstdoet, vliegen de vliegende mieren mij opeens om de oren. Enkele vrouwtjes landen zelfs met een klein mannetje nog aan haar vast (ze paren in de lucht). Het blijkt erg moeilijk om ze samen digitaal vast te leggen, want het vrouwtje beweegt te veel en de mannetjes laten heel snel los. Vandaar deze wat bewogen foto.

Terugkijkend naar verleden jaar, zie ik dat ze dit jaar precies 14 dagen later zwermen.